1

Titulli Korsi e hapur... : antologji poetike Autorët Kristaq F. Shabani (përg.) Agron Shele (përg.) Botuar Tiranë : Marin Barleti, 2008 Të dhëna fizike 142 f. : me foto ; 20 cm. Shënime Pa ç., pa tir. ISBN[978-99956-03-14-4] Fjalët kyçe Letërsia shqipe Letërsia botërore Poezia Përmbledhje (antologji) Klasifikimi dhjetor 821.18 -1 -82 821.1/.9 -1 -82 Të dhëna për ekzemplarin Numri i inventarit Gjendja Lloji i huazimit Numri i vendit S.000286812  gjendet  sallë  s.285.e.31  S.000286813  gjendet  normal  s.285.e.32  S.000286814  gjendet  normal  s.285.e.33  S.000286815  gjendet  normal  s.285.e.34  Ar.000071819  gjendet  sallë  ar.113.d.56

100 vjet shkollë shqipe

Órgan periodik kulturor-letrar e shoqëror i  Shkollës 9 vjeçare “NONDA BULKA” PËRMET. Botohet nën drejtimin e Lidhjes së Krijuesve “PEGASI” ALBANIA, Dega Përmet.

Agron Shele WPS

Nr 1 (001) E mail:sheleagron@ yahoo. com Çmimi 50 lekë

Muaji MARS 2009

Gëzuar 100 vjetorin  e shkollës shqipe në Përmet!

·                    * * Editorial

Gjithmonë në rrugët e ngritjes

Nga Paskal Çoni,

drejtor i shkollës 9 vjeçare “Nonda Bulka”

Si çdo eveniment i tillë, i cili dëshmon për luftën e përpjekjet e bëra gjatë një shekulli për arsim e kulture edhe shkolla 9 vjeçare “Nonda Bulka” natyrshëm, por edhe me krenarinë e ligjshme feston 100 vjetorin e çeljes së shkollës së parë shqipe në qytetin e Përmetit me gëzim dhe optimizëm për të ardhmen e saj.

Kjo ngjarje, 100 vjetori e së cilës e kremtojmë, në prag të festave 7-8 Marsit, pa dyshim përbën një nga evenimentet më të rëndësishme të jetës dhe punës së drejtorisë së shkollës dhe kolektivit mësues – nxënës. Një shekull: luftë e përpjekje, fillimisht për ruajtjen e identitetit kombëtar, nëpërmjet lëvrimit të gjuhës shqipe sipas vendimeve të Kongresit të Manastirit; më pas hapjen e shkollave shqipe duke zëvendësuar ato greke; përgatitja  e mësuesve të parë pas çeljes së shkollës normale të Elbasanit e botimin e librave shkollorë. Përpjekjet e stafit pedagogjik, që ka shërbyer pranë kësaj shkolle nga viti 1908 deri në shtator të vitit 1945 janë për t’u admiruar. Shkolla, dhe pse me ndërprerje, pati  vazhdimësi nga shkollë fillore 5 klasë deri në 7 shtatë klasë si shkollë unike pas çlirimit. Nëse, krahas punës për arsimin e detyrueshëm 7 vjeçar, vëmendje e veçantë ju kushtua luftës kundër analfabetizmit. Në 1957 nis jetën shkolla e mesme e përgjithshme 11 vjeçare “Sami Frashëri”; në ‘70 riorganizohet si shkollë 8 vjeçare për t’i bërë vend realizmit  në sistemin 9 vjeçar në vitin 2003. Në këta vite mësues e drejtues kanë lënë gjurmë në kujtesën  bashkëkohore për gjithçka kanë bërë. Njohja me traditat që shkolla ka krijuar në vite, me ata, që kanë kontribuar për misionin e gjuhës shqipe e zhvillimin e saj, zhdukjen e analfabetizmit, reformimin e shkollës me të vetmin synim: Edukimin e brezit të ri me një frymë kombëtare me njohuri shkencore për jetën, përbën një objektiv të punës sonë sot e në të ardhmen. Nuk mund të harrohet lehtë emri i një prej mësuesve të viteve të para të kësaj shkolle Vasil Papadhopulli, i cili, për brezat që e kanë njohur, punuar e jetuar, ngelet atdhetari i flaktë për mësimin e gjuhës shqipe, dekani i mësuesve përmetarë, por për hir të rregjimit të kaluar nuk ka zënë vendin e merituar. Ish mësues e nëxënës të kësaj shkolle në vite janë lauruar për kontributet e tyre në arsim e kulturë me tituj dhe grada shkencore. Kjo shkollë krenohet me ish mësuesit e popullit: Lame Xhama e Bekim Harxhi, artistët e popullit: Odhise Paskali e Mentor Xhemali, Artistët e Merituar Sulejman Lame (këngëtar), Hektor Dule e Uran Hajdari (skluptorë). Nga kjo shkollë dhe pranë saj kanë dhënë një kontribut të çmuar në shumë fusha të kulturës kombëtare duke u lauruar me tituj Profesorë të shkencave gjuhësore e historike si : Androkli Kostallari, Minella Totoni; mjekë: Mantho Nakuçi, muzikë Vaso Tole, në matematikë Naum Prifti si dhe Hëna Desho, Prof assoc. e shkencave gjuhësore. Njëherazi nga kjo shkollë janë nderuar me titullin “Mësues i merituar” ish mësues e drejtues të saj në vite si: Petër Elezi, Dhosi Liperi, Eftim Leko, Milekë Kule, Qemal Xherahu, Nuli Pepa, Jorgji Puraveli, Lili Zhamo. Edhe në fushën e krijimtarisë letrare shkolla jonë krenohet me atë që në vitin 1972 merr emrin  e nderuar të bashkëqytetarit tonë të ndjerë Nonda Bulka, i cili punoi për 37 vjet si pedagog, shkrimtar dhe gazetar. Pas tij përmendim të tjerë shkrimtarë si: Alqi Kristo, Bardhyl Londo, Lliko Nano, Agron Shele, Sinan Vaka, Lumo Kolleshi e tjerë. Krijues më të rinj, të cilët në radhët e degës së Lidhjes “PEGASI”, sot po kontribuojnë me dinjitet me krijimet e tyre. I përmendëm, jo pa qëllim figurat e nderuara të arsimit dhe të kulturës në qytetin e Përmetit, pa pretenduar se thamë gjithçka për ta e shumë të tjerë, që spikatin në fusha të ndryshme të jetës.  Këto vlera intelektuale do të jenë gjithënjë udhëheqëse në punën edukativo-mësimore të shkollës sonë.

Shkolla “Nonda Bulka”, si çdo shkollë tjetër e edukimit parauniversitar, është pjesë përbërëse e sistemit 9 - vjeçar dhe, si e tillë, ajo, për këtë vit shkollor, synon që, në kuadër të mësimdhënies me në qendër nxënësin, të realizojë cilësisht programin mësimor, duke u udhëhequr në punën e saj në ligjet e udhëzimet e M.A.SH. Ne synojmë  që, nëpërmjet një frekuentimi të rregullt, të mos kemi asnjë braktisje të nxënësve, t’i pakësojmë ndjeshëm mungesat pa arsye e të përmirësojmë nivelin e shprehitë e të lexuarit të nxënsve.

Duke zbatuar me bindje rregulloren e shkollës, kolektivi mësues – nxënës ka evituar rastet e shkeljes së saj si dhe përmirësimin dukshëm të marrëdhënieve mes tyre, duke respektuar Konventën e Fëmijëve  për liritë dhe të drejtat e tyre. Gara e shpallur ndërmjet klasave, në funksion të synimeve e objeksioneve përkatëse, ka mobilizuar të gjithë kolektivin mësues – nxënës. Qeveria e Nxëënsve, përherë e më mirë, po bëhet pjesë e vendimmarrjes të drejtorisë së shkollës për zhvillimin e veprimtarive mësimore edukative, shkallë arsimore e kualifikimi i stafit pedagogjik ndër vite. Përvoja e fituar dhe e transmetuar brezave të rinj, dëshira për dije e kulturë e nxënësve, bëjnë të mundur një bashkërendim të frytshëm të kolektivit arsimor me komunitetin, organet e pushtetit e institucionet e tjera. Për herë e më mirë po kuptohet se, shkola është dhe do të jetë e komunitetit e së bashku me të mund të zgjidhim problemet që na lindin. Është e vërtetë se, megjithë punën e bërë, ne ende mendojmë se kemi  çfarë të bëjmë më mirë.

Duke plotësuar bazën didaktike mësimore, duke përsosur metodën e mësimdhënies, intesifikuar veprimtaritë mësimore- edukative  brenda dhe jashtë  shkollës si dhe duke zgjeruar mjediset mësimore, shkolla do të plotësojë më mirë misionin e saj mësimor dhe edukativ.

Përshëndetje

Shkolla, kjo vatër madhore e dijes dhe kulturës qytetare përmetare

   100 -vjetori i shkollës së parë shqipe në Përmet , përbën një nga evenimentet më të rëndësishme të jetës arsimore dhe  kulturore të qytetit tonë. Kjo vatër e madhe dijeje, hapi portën për arsimimin dhe emancipimin e shoqërisë përmetare, hodhi bazat për formimin e inteligjencës qytetare, formatoi dhe indetifikoi vlerat tona më të mira dhe, për më tepër, ndikoi fuqishëm në planin  social ekonomik. Ky përvjetor përbën një akt madhor për ecurinë e arsimit dhe shkollës shqipe, pasi kjo shkollë zë fill menjëherë pas përcaktimit të alfabetit shqip në  Kongresin e Manastirit dhe si e tillë ajo u rrit dhe u përsos deri në atë nivel, sa sot konsiderohet si një nga shkollat më të mira të vendit. Puna e përkushtuar e mësuesve në vite, krijoi një traditë të shkëlqyer arsimdashëse, hapi prespektiva të reja për gjithë nxënësit, evidentoi vlerat unikale që mbart qyteti Përmetit; prezantoi denjësisht qytetarinë, që na karakterizon dhe kontriboi maksimalisht në zhvillimin social e kulturor të gjithë vendit. Sigurisht që sot arsimi, si gjithë fushat e tjera të jetës shqiptare, është përfshirë nga proceset integruese, procese, që kërkojnë ta përafrojnë më pranë Evropës, procese, të cilat kanë për qëllim përgatitjen e një plejade të re njerëzish, që do të jenë  të aftë për t´u përballur me sfidat e kohës.

Bashkia Përmet e shikon arsimin me shumë prioritet, e konsideron si bazën e zhvillimit social, ekonomik dhe kulturor dhe, si e tillë, ka ndërmarrë të gjitha masat që proçesi arsimor të zhvillohet sipas koncepteve të reja dhe  parametrave bashkëkohorë.

KRYETARI BASHKISË PERMET

EDMOND KOMINO

Një shekull i tërë përpjekjeje dhe dije

Kujtim Muratllari 

Drejtor i Zyrës Arsimore Përmet

Shkolla përmetare përjeton jubileun e 100-të, jubile, i cili ka kaluar në një proces të gjatë zhvillimi dhe ndryshimi, jubile që  përkon me perfomanca dhe ide nga më bashkohoret; jubile, i cili e përafron shkollën shqiptare me  simotrat evropiane.

E konsideroj privilegj pozicionin tim të drejtimit të  arsimit në Përmet, aq më tepër në përvjetorin e 100 -të dhe, në këtë kontekst, dua të shpreh mirënjohjen më të madhe për të gjithë atë plejadë mësuesish, të cilët e sollën arsimin në këtë nivel. Përmeti njihet si qytet arsimdashës dhe këtë e vërteton më së  miri dhe rezultati i nxënësve në rang kombëar, prandaj e ndiej për obligim që, së bashku me stafet drejtuese të shkollës, të rritim ndjeshëm frymën bashkëpunuese arsim-pushtet vendor-komunitet, me qëllim që niveli mësidhënës të rritet edhe më shumë.

Eshtë i  rëndësishëm dhe mjaft jetik për arsimin përmetar, reformimi i sistemit arsimor, dyfishimi pagës mësuesve, krijimi kushteve bashkëkohore, trajtimi i problematikës së shkollës me ide dhe koncepte të reja, rregullimi i infrastrukturës shkollore nëpërmjet ndihmës së Qeverisë dhe Pushtetit Vendor, përsosja e metodikave bashkëkohore etj. Arsimi është proces, që integron dhe zhvillon mbarë shoqërinë tonë dhe si i tillë është konceptuar dhe vlerësuar si sektor prioritar, prandaj këtë portë dijeje dhe kulture, në përvjetorin e 100 –të, e konsiderojmë si ngjarjen më jetike dhe më të rëndësishme të zhvillimit dhe emancipimit të shoqërisë përmetare, e konsiderojmë si portën, ku kalon e sotmja dhe e nesërmja jonë e përbashkët.

100-vjet arsim dhe kulturë qytetare

Lida Komino

Drejtoresha e shkollës 9-vjeçare “Meleq Gosnishti“

100-vjetori i arsimit në Përmet pa dyshim që përbën një nga evenimentet më të rëndësishme të shkollës sonë sot, pasi kjo shkollë e nisi udhën me një klasë të vetme, për të kaluar më pas në plutoren e parë dhe ky proces do të vazhdonte në sistemin 7-vjeçar, 8-vjeçar dhe sot, falë reformës së sukseshme në arsim në një sistem bashkëkohor 9-vjeçar (5+4), sistem, i cili përkon me shkollën evropiane. Rruga e arsimit kaloi në një proces të vazhdueshëm ndryshimi dhe zhvillimi, proces, i cili ka meritën e qindra arsimtarëve, të cilët shërbyen dhe edukuan breza të tërë, breza, që jo vetëm reflektuan dhe pasqyruan traditën dhe kulturën përmetare, por e përsosën edhe më tej atë, duke e identifikuar, si pjesë të vlerës sonë  më të mirë. Gjuha letrare shqipe ka për bazë gjuhën e Naimit dhe, si e tillë, ajo, jo vetëm që përbën akcentin e këtij bilbili të Rilindjes Kombëtare, por u shpreh dhe deshifrua si jo më mirë nga Kongresi Manastirit, kongres që do udhëhiqej nga e njëjta traditë kombëtare, nga pinjolli tyre Mid´hat Frashëri. Në këtë kontekst do hapeshin dhe dyert e shkollës së parë shqipe në Përmet, shkollë, e cila, u rrit dhe arriti në nivele të tilla, sa sot ne na bën të ndihemi krenarë, për atë që kemi bërë dhe për atë, që do ta transmetojmë nesër. Sfidat, që kërkon koha, janë sa eventuale aq dhe të rëndësishme për jetën shoqërore dhe kulturore, prandaj arsimi si pjesë e rritjes së kapacitetve dhe integritetit, përbën elementin kyç të zhvillimit dhe emancipimit të mbarë shoqërisë.

...Nga të pangrënët vdesin 20-30 shpirt, por, nga padituria vdes një mëmëdhe i gjithë.

Historiku i përpjekjeve për arsim e shkollë shqipe

(fragment nga punimi)

nga Natasha Karafili

Një nga detyrat, që u shtrua në epokën e Rilindjes Kombëtare shqiptare, ishte pikërisht ajo e lëvrimit të gjuhës shqipe, e përhapjes  së shkrimit e të shkollës shqipe, e përhapjes së njohurive shkencore e të letërsisë së re me përmbajtje patriotike. Këto  ishin të lidhura me ngritjen e ndërgjegjes kombëtare të shqiptarëve si dhe afirmimin përpara opinionit publik botëror  të ekzistencës  së kombësisë shqiptare. Dhe, në këto kushte, rilindasi ynë i madh, Sami Frashëri, lëshoi kushtrimin: “S’mundtë ketë Shqipëri pa shqiptar, s’mund të ketë shqiptar pa gjuhë shqipe, s’mund të ketë gjuhë shqipe pa shkronja shqip e pa shkolla, në të cilat të mësohet shqipja”. Kjo ishte motoja, që shërbeu si udhërrëfyese në luftën e shqiptarëve për liri e gjuhë shqipe.

Por, që të realizohej ky kushtrim, kushtet ishin shumë të vështira. Përpjekjet e patriotëve u intesifikuan, në këtë kuadër dhe të atyre përmetarë.

 Disa nga faktorët evidentues,  që ndikuan në realizimin e këtij misioni madhor.

Pozicioni gjeografik i trevës së Përmetit; Ekzistenca  elementit emigrant (kurbetlli); Shpirti human e bamirës i kurbetllinjve përmetarë.

Por, në Përmet nuk reshtin përpjekjet për të përhapur shkrimin shqip fshehurazi. Në vitin 1880-1890 në qytetin e Përmetit qarkullonte një vjershë e shkruar me alfabetin e Stambollit. Janë vëllezërit Frashëri, që nuk reshtën në këtë drejtim për përhapjen e mësimit e të shkollave shqip. Këtë e dëshmon dhe letra e Naim Frashërit, që i drejtonte një funksionari në Përmet ose në Janinë, ku shkruhet: “Ky që të sjell letrën time të përunjtë, Lluka Papa Avrami, dëshiron të çelë në Përmet një shkollë dhe t’i shërbejë vendit e bijeve të atdheut. Është e qartë dobia që ka shteti prej këtyre shkollave private (shqipe). Prandaj të kryeni në këtë rast veprimet ligjore dhe të përpiqeni të hapet kjo shkollë”. Por edhe kjo shkollë nuk u hap.

Përmetarët nuk reshtën së kërkuari çeljen e shkollave shqipe deri te Porta e Lartë, për të siguruar të drejtën e mësimit shqip, por nuk u arrit asnjë rezultat konkret. Dëshmi tjetër është dhe letra e një anëtari të Shoqërisë së Stambollit, Malke Plumbi, nga Përmeti drejtuar Jani Vretos në Bukuresht, në të cilën shkruan për pengesat që gjen  nga administrate lokale turke.

Gjatë viteve 1899 në Përmet, si shumë vise të Shqipërisë, ishte zhvilluar më tej përhapja fshehurazi e mësimit shqip.  Çdo shqiptar i ndershëm e patriot kishte synim të mësuarit dhe të shkruarit shqip. Nuk janë të pakta rastet e përhapjes të shkrimit dhe të shkruarit shqip, ndër patriotët shquheshin ata klerikë, të cilët i kthyen institucionet e tyre kishtare në vatra të përhapjes së shqipes. Kështu mund të evidentojmë: Mihal Dhosi në fshatin Kosovë dhe bashkëluftëtari i Mihal Gramenos e Çerçiz Topullit, i ndrituri At Stath Melani, i cili nuk kurseu asgjë deri dhe pasurinë  e familjen e tij për përhapjen e të shkruarit shqip. Ai iu drejtua dhespotit grek me këto fjalë: “ Shqiptarët merren vesh me Perëndinë më shpejt me shqipen, mbasi Zoti e di këtë gjuhë bukur sa dhe greqishten”

 Ja si i drejtohej Llaqi Mandi Dhonato një bashkëatdhetarit të tij: “Unë do të ndihmoj sa të mundem, edhe në mos paça, do të shes xhaketën time, por vetëm atëherë kur do të ndërtohet dhe çelet shkolla shqipe”. Por, nuk mund të lihen pa përmendur edhe  gjestet dashamirëse dhe humane të përmetarëve të pasur, të cilët ndihmonin në hapjen e shkollave në qytetine tyre, duke dhuruar të holla, si rasti i Zoto Pano Duros, i cili hapi një llogari për shkollën e Përmetit. Në dhjetor 1908 u bënë thirrje përmetarëve që të hapnin shkolla shqipe. Është e njohur letra e Ali Irfan Përmetit. Ky ngre zërin e bën thirrje përmetarëve që s’po bëjnë sa duhet për përhapjen e gjuhës shqipe, ku shprehet se, nga të pangrënët vdesin 20-30 shpirt, por, nga padituria vdes një mëmëdhe i gjithë. Në kujtimet e Mihal Gramenos përmendet se, që në vitin 1907 në Frashër u mësonte abecenë fëmijëve; mbyllte perdet dhe fletoret ua merrte, një nga të rrallët atdhetarë, dhe, më 25 mars 1909, u organizua një miting në Frashër, ku morën pjesë mbi 300 vetë, në mbështetje të hapjes së 4 shkollave në gjuhën shqipe në këtë zonë. Nën drejtimin e patriotëbve demokratë dhe me përkrahjen e popullsisë pas shpalljes së Kushtetutës së Xhonturqve dhe pas Kongrsit të Manastirit ishin hapur e filluan të përshpejtohej hapja e shkollave shqipe. Këto u kthyen në vatra të zgjimit kombëtar. Përpjekjet  e përmetarëve për hapjen e shkollave shqipe i shikojmë pas hapjes së shkollës së parë shqipe në Korçë. Por përpjekjet kaq kohore u konkretizuan, vetëm tre muaj pas Kongresit të Manastirit, në pranverën e vitit 1909 dhe ëndrra e rilindsave për çeljen e shkollës së parë shqipe u bë realitet. Populli i Përmetit shprehu entuziazmin e tij për hapjen e shkolës së parë shqipe dhe në mitingun e organizuar më 11 mars 1909 në mbrojtje të alfabetit të gjuhës shqipe. Në shkollat e para të Përmetit u regjistruan 250 nxënës.

Edhe pas revolucionit borgjez xhonturk të vitit 1908, qeveria e Stambollit nuk lejoi përdorimin e shqipes në shkollat e vendit. Në mjaft vise të Përmetit fshatarët grumbullonin fonde dhe hapnin shkolla shqipe. Një nga mësuesit  e shquar të këtyre shkollave ishte Hasan Hoxha.

U bënë përpjekje që në shkollat turke dhe greke të futej mësimi i shqipes si dhe të hapeshin shkolla shqipe. Kjo u duk në Dangëlli në dhjetor të vitit 1908, ku me shpenzimet e tyre fshatarët e fshatrave Kakos, Qeshibës, Kreshovë, të çelin në Frashër një shkollë shqipe. Në fillim, në fshatin Kreshovë, u ngrit një shkollë shqipe e pajisur me konvikt për nxënësit e  fshatrave të afërta. Ndonëse në kushte ilegale, mësimi i shqipes zgjerohej dhe forcohej. Mësimi i shqipes, meqë ishte i ndaluar, mundi të përhapej në shtëpira, në natyrë, në vende të fshehta, në male , në burgje e tjerë. Abetarja e vogël shqipe ruhej si gjë e shtrenjtë, me të cilën mësoheshin gjëra të mëdha, se kështu ndihmohej atdheu. E siç shkruante Samiu: “Shkollat nuk u shtuan e të vinin mbarë siç duheshe, por shkronjatë shqipe u përhapën në të gjitha anët e Shqipërisë. Shqipëtari është mësuar të nxjerrë shkronjat edhe pa shkollë nëpër sheshe”.

Fitimi i pavarësisë më 28 nëntor 1912 ishte një ngjarje e shënuar në historinë e popullit tonë. Por si gjithë atdheu dhe treva e Përmetit nuk u gëzua për këtë pavarësi. Disa ditë më vonë nga vendimi historik i Vlorës, krahina e Përmetit u pushtua nga ushtritë greke. Katër vjet më vonë më 1916, pas largimit të grekëve u pushtua nga ushtria italiane.

Mandej filloi periudha e zhvillimit të arsimit shqip si dhe hapja e shkollave shqipe.

Portrete

Vasil Vangjel Prifti (Papadhopulli)

Figurë eshquar e lëvizjes kombëtare shqiptare

Jorgji Puraveli

U mbushën 100 vjet nga hapja e shkollës shqipe në qytetin e Përmetit. Një shekull përpjekjesh e arritje cilësore në arsimin përmetar. Në këtë përkujtimore shekullore mirënjohje atyre që vunë themelet dhe lartësuan shkollën shqipe. Ishin rilindsat tanë ata, që duke u ngritur mbi sfidat e kohës të pushtiimit turk, e lidhën fatin e kombit tonë me domosdoshmërinë e gjuhës shqipe, arsimimin shqip të shqiptarëve. Në  këto figura të shquara të lëvizjes kombëtare e dukshme është  në trevën e Përmetit veprimtaria patriotike e rilindasit përmetar Vasil Vangjel Priftaj.

Vasili lindi në fshatin Delvinë të Shqerisë së Përmetit. Mësimet e para i mori në shkollën greke të vendlindjes. Diplomohet për pedagogji në Sereq të Maqedonisë. Që në rininë e tij mërgon në Stamboll lidhet me rrethet patriotike shqiptare e bëhet anëtar i Shoqërisë të të Shtypurit të Shkronjave Shqip të Stambollit, kryetar i së cilës ishte Sami Frashëri. Kjo  shoqëri kishte si qëllim kryesor të mësuarit e të ndriturit e kombit tonë, të ngjallurit e gjuhës shqipe e për këtë krijoi dhe alfabetin shqip të Stambollit”. Me këtë mison dërgohet Vasili në Atdhe, në fillim të shekullit të XX. Fillon punën e mësuesit në shkollën, në gjuhën greqisht, të Frashërit para 1908. Ai me guxim, fshehurazi u mësonte fëmijëve dhe të rriturve gjuhën shqipe në orët e mbrëmjes. Karrierën e tij pedagogjike e nisi duke u mësuar frashëllinjve alfabetin shqip të Stambollit. Denjësisht qe delegate në Kongresin e Manastirit.

Mësuesi, Vasil Vangjel Priftaj, shumë shpejt u bë një figurë e shquar e mësimdhënies shqipe, edukator dhe atdhetar i dashur e i respektuar, jo vetëm në krahinën e Dangllisë, por në gjithë trevën e Përmetit.

Pas djegies së Frashërit nga grekët në vitin 1914, zbret familjarisht në Përmet. Jep mësimin e shqipes duke u shquar, jo vetëm si mësimdhënës e edukator, por edhe si drejtues e organizator i zoti. Me përkushtim punoi ai për një kohë të gjatë për organizimin e mësimit shqip në shkollat e Rrëzës së Përmetit, duke e kthyer mësimin në shkollat e atyre fshatrave nga gjuha greke në gjuhë shqipe. Përgatitja e lartë pedagogjike, personaliteti e përvoja e tij në drejtim të arsimimit shqip u shfaq, veçanërisht dukshëm, gjatë periudhës 1920 -1934, ku për 15 vjet rresht është drejtor i shkollës mashkullore qytetare të Përmetit. Nga puna e tij plot pasion e përkushtim dolën një plejadë e tërë nxënësish cilësorë, të cilët u shquan në shkollat e larta e në veprimtaritë shoqërore të kohës. Domethënës është gjesti qytetar i drejtorëve të shkollës tregtare Vlorë dhe të bujqësores së Kavajës, që erdhën në Përmet për të shprehur simpatinë dhe respektin këtij drejtori të suksesshëm për nxënësit cilësorë të dalë nga shkolla e Përmetit. Domethënëse është dhe vlerësimi i inspektorit të Ministrisë së Arsimit të kohës që këtë drejtor ta vlerësojë, jo vetëm si një pedagog të shquar, por edhe një dekan me përvojë për përgatitjen dhe kualifikimin e një plejade të tërë mësuesish.

Ja, si është shprehur një mësues normalist për drejtorin Vasil Priftaj:

“Mbarova shkollën Normale të Elbasanit dhe u emërova mësues në Përmet, ku më shumë mësova nga puna, përvoja, takti pedagogjik dhe nga metodika mësimore e drejtorit Vasil Priftaj, sesa nga shkolla pedagogjike. Këtë profil pune përkushtuese e mësuesve të mi, që njëherësh kishin qenë nxënës të shkollës fidanishte të drejtor Vasilit me mirënjohje qytetare mund të shpreh ato të pakta gjera, që kanë arritur deri sot për këtë figurë të shquar të arsimit përmetar e vlerësuar shtylla e këtij arsimimi në fillimet e shekullit të kaluar, sepse veprimtaria e tij u fsheh, u harrua gjatë diktaturës komuniste dhe mbeti e pavlerësuar edhe sot e kësaj dite.

Këtë rilindas të fundmë përmetar vetëm  vdekja e ndau nga shkolla në vitin 1934. Ai u përcoll në banesën e fundit me plot respekt nga qytetarët përmetarë.

Është një detyrim moral i qytetarisë së sotme përmetare që këtë figurë të shquar e të paarritshme të arsimit përmetar ta ngrejë në piedestalin e merituar.

Propozim për dekorim

Zyrës Arsimore Përmet

Në kuadrin e 100 vjetorit të shkolës së parë shqipe çelur në qytetin e Përmetit më 09. 03.1909, për të nderuar veprën e mësuesve dhe drejtuesve në vite, i propozojmë kësaj zyre për të dekoruar për punë të mirë organizuese dhe drejtuese, për kontribut në fushën e arsimit mësuesit e mëposhtëm:

1. Vasil Priftaj (Papadhopulli) pas vdekjes

Lindur rreth viteve 1860-70 në Delvinë. Veprimtar dhe atdhetar i shquar për lëvrimin e gjuhës shqipe. Ka qenë anëtar i Shoqatës “I të Shtypurit Shkronja Shqipe”. Luftoi për zbatimin e alfabetit të Stambollit, për mësimin e  gjuhës shqipe. Ka qenë mësues dhe drejtues i shkollës plotore në Përmet nga vitet 1920 e deri sa vdiq, në vitin 1934. Për gjithçka që bëri për zëvendësimin e shkollave greke me ato shqipe, për ndihmën metodike, që dha në përgatitjen e mësuesve të rinj, me të drejtë, për kohën, është quajtur: “DEKAN I MËSUESVE PËRMETARË”.

T’i jepet titulli “Mësues i Popullit”.

2. Polikron Andoni

Lindi më 20.07.1953 në Përmet. Kreu shkollën fillore e atë 8- vjeçare dhe dy vjet gjimnaz te shkolla “7 Marsi”, sot “Nonda Bulka”. Në vitin 1972 -1975 vazhdon studimet pranë I.L.P Gjirokastër, në degën Matematikë – Fizikë.

Fillon punën te shkolla “M. Gosnishti” deri në vitin 1993. Në shtator të vitit 1994 emërohet zëv/drejtor në këtë shkollë, deri në vitin 2004. Gjatë viteve 2004-2006 emërohet drejtor në shkollën 8 -vjeçare “Nonda Bulka”.

Z. Polikron ka dhënë një kontribut të çmuar krahas sferës së arsimit dhe në fushën e sportit, ku Qarku i Gjirokastrës e ka nderuar me titullin “Krenaria e sportit përmetar”

3. Kujtim Esat Muratllari

I datëlindjes 17.11.1961, lindur në Këlcyrë, Përmet. Mbaron Universitetin Shetetëror të  Tiranës(USHT) në fakultetin Biologji- Kimi, në vitin 1986; kryen kurs pasuniversitar 10. 07.1991

Veprimtaria e tij në fushën e mësuesisë dhe qeverisjes vendore:

1986-1991- mësues e inspektor në rrethin e Tropojës; 1991-1992 Drejtor në shkollën e mesme Bënjë.

1992-1996 specialist pranë Këshillit të rrethit Përmet

1996-200 Kryetar i komunës Dëshnicë

15.09.2001-2005 Mësues në Sukë

01.10.2005 Drejtor i Zyrës Arsimore Përmet.

Është kualifikuar për kompjuter, për edukim mjedisor, për të drejtat e Njeriut.

Përkëdhelja ma zbut shpirtin

nga Eleni Mihali

Ndodh shpesh në jetë të ndeshemi me gjera, të cilat na shqetësojnë, na trishtojnë, por edhe nga ndonjëherë edhe na mërzitin. Duam të rrimë në vetmi të heshtur. Shpirtin tonë e pushtojnë re të zeza trishtimi, ndërsa jeta duket e pavlerë. Përse duhet të ndodhë kështu? Përse? Në këto raste të zeza dëshpërimi një përkëdhelje e ngrohtë shpirtërore do të qetësonte ndjenjat e tua. Aty ku zemra gjen ngrohtësi, atje ku  të mbështetet edhe gëzimi aty ndodhet. Ky ledhatim ndjenjash hyjnore të zbut shpirtin, fjalët e ëmbla e të ngrohta ta qetësojnë atë. Atëherë gëzimi rishfaqet në fytyrën e ëmbël fëmijore. Me një lehtësi të madhe ia përshkon shpirtin fëmijës dhe buzëqeshja e ëmbël rikthehet përsëri. Sa bukur! Trishtimi nuk shihet më në sytë e pafajshëm të tij. Retë e zeza largohen bashkë me shkrepëtimat e tmerrshme dhe dielli del përsëri në qiellin blu. Ah, edhe sdita tani mbushet me zërat gazmorë të jetës. Gëzimi përkundet nëpër fytyrën dhe ecjen e çdo njeriu. Kjo po që është jeta, si në një tokë të magjepsur.

Dhimbja me emrin mjerim

Olesia Ibrahimi, klasa VIIIb

Shumë misionarë humanitarë kanë udhëtuar në zemër të kontinentit të zi. Atje ku dhimbja bashkëjeton me varfërinë dhe sëmundjet që për botën moderne nuk ekzistojnë më. Në ato vende dhimbja bashkohet me shumë sëmundje, ku shpresa humbet, zhduket dhe nuk vdes aspak e fundit. Ka fëmijë të paushqyer e të sëmurë, raste nga ato që nuk studiohen më as në librat mjekësorë. Nëna të reja që bashkëjetojnë me vdekjen, njerëz, që duan ndihmë. Por, një popull duhet të ndihmojë një tjetër, sikundër edhe ne. Jemi nga gjaku i Nënë Terezës dhe një popull që ka nxjerrë një figurë kaq të madhe, mund ta bëjë një gjë të tillë. Jemi mësuar të dëgjojmë për njerëz me famë botërore në krye të udhëtimeve të tilla: Hillari Klinton,Ledi Dajana e tjerë, por nuk është çudi që dhe një shqiptare është bërë pjesë e tyre (Znj. Liri Berisha ka qenë një misionare para pak javësh).

Të gjithë ne kemi aq pasuri brenda vetes sa të ndihmojmë edhe të tjerët. Në fakt ndihmon ai, që e ndien këtë gjë, jo ai që e ka. Të gjithë nënat, të gjitha familjet shqiptare mund të ndihmojnë për të shpëtuar fëmijët e atij vendi që vuajnë nga gjërat më elementare për jetën. Çdokush mund të mendojë se edhe ne jemi po aq të varfër. Edhe këtu ka të varfër. Jo! Ka një ndryshim të madh në këto dy koncepte. Atje ka ngjarje që të mbushin me ndjenjën e përkushtimit dhe të dhembëshurisë, të zgjojnë dëshirën dhe rrisin përgjegjshmërinë e shoqërisë për t’i ndihmuar. Atje populli është i pashpresë që nuk gjen asnjë mundësi dhe arsye për të jetuar. Një popull që ka dëshirë të sjellë jetë fëmijësh, por që nuk ka mundësi dhe arsye për të jetuar. Një popull që ka dëshirë të sjellë jetë fëmijësh, por që nuk ka mundësi për t’i rritur e për t’i ushqyer, që nuk janë të motivuar as për të jetuar, as për t’u shkolluar. Atje mungon thelbi i ekzistencës, arsyeja kolektive për ta nxjerrë vendin nga mjerimi i tejskajshëm.

Të arrish dhe të gjesh format dhe mënyrat sesi t’ua bësh botën të bukur fëmijëve është një qëllim fisnik dhe shumë i lartë. Humanizmi nuk ka kombësi, ai është pjesë që rritet bashkë me secilin prej nesh. Kjo  cilësi duhet ngacmuar, duhet zgjuar për hir të fëmijëve.

Edhe ne qeverisim

Nga Kristina Graçi

Presidente e Qeverisë së Nxënësve  të shkollës

Të punosh me Qeverinë e Nxënësve është e rëndësishme dhe kuptimplotë, por nga ana tjetër është dhe e vështirë, sepse ndodh që mësueset kujdestare nuk i lënë senatorët të jenë të pranishëm në mbledhjet, që bëjnë për shkak të mësimit, apo edhe se i shqetësojnë e u prishin mësimin.

Të qeverisësh mirë në shkollë do të thotë të bashkëpunosh me senatorët dhe gjithë Qeverinë e Nxënësve që mbarëvajtja e punës të jetë efikase.

Krahas këtyre vështirësive, ne kemi vazhduar punën dhe mendoj se kemi arritur rezultat të mira në këtë qeverisje duke përmendur disa nga veprimtaritë më të rëndësishme:

      a.Vendimarrje për probleme të ndryshme të shkollës.

b.                Mbledhje e fondeve për nevojat e shkollës (psh. Është blerë bazë materiale për lëndën e muzikës)

c.                  Mbledhje e fondeve  për rojen e shkollës dhe nxënësve në nevojë, ku këtyre nxënësve  u janë shpërndarë  pako e dhurata të ndryshme.

ç. Zgjidhjen e çështjeve me nxënësit problematikë, duke bërë diskutime me ta e duke dërguar letra.

d. Njohja me të drejtat dhe liritë e njeriut.

Por, krahas këtyre veprimtarive një rëndësi e veçantë ju është dhënë edhe veprimtarive të ndryshme kulturore dhe artistike si psh. festat  e 28 -29 nëntorit, festat e fundvitit, montazhet letraro- artistike dhe për të përfunduar me veprimtaritë jashtëshkollore, siç janë ekskursionet. Punën tonë si Qeveri Nxënësish do ta vazhdojmë për të zgjidhur sa më shumë probleme dhe për të ndihmuar në procesin mësimor edukativ. Në muajin shkurt ne si Qeveri Nxënësish zhvilluam një takim me Kryetarin e Bashkisë dhe i parashtruam projektet tona për të na ndihmuar dhe mbështetur në zgjidhjen e problemeve që shqetësojnë shkollën tonë “Nonda Bulka”.

Së fundmi nisma dhe sfida të tjera na presin.

Falënderojmë Drejtorinë e shkollës për mbështetjen dhe ata mësues kujdestarë, të cilkët na kanë përkrahur dhe ndihmuar në këtë qeverisje.

Veprimtaritë artistike dhe  ndikimi i tyre tek nxënësit

Nga Mimoza Topoviti

Mësuese e edukimit muzikor dhe përgjegjëse e aktiviteteve

Dashuria për artin është një pasuri e brendshme e domosdoshme për lumturinë e secilit. Kjo  dashuri edukon dhe formon njohuri, shprehi dhe qëndrime, të cilat interpretohen në veprimtari të ndryshme. Veprimtaritë artistike formojnë nxënësit muzikalisht për të kënduar me ndjenjë, siguri, teknikë këngë të stileve dhe kulturave të ndryshme të shoqëruara me instrument melodik, duke krijuar kështu një performancë të plotë artistike.

Shkolla “Nonda Bulka” organizon  veprimtari me tematikë të përcaktuar brenda një viti.

1.                 Aktivitet për fillimin e vitit të ri shkollor.

2.                 Aktivitet “Dita Ndërkombëtare e Gjuhëve të Huaja”.

3.                 Konkurs me këngë dhe valle popullore përmetare.

4.                 Montazh muziko- letrar për festat e Nëntorit.

5.                 Festim me rastin e Krishtlindjes dhe Vitit të Ri.

6.                 Për  Ditën e Mësuesit.

7.                 Festat e abetares me klasat e para.

8.                 Aktivitet për Ditën Ndërkombëtare të Fëmijëve

9.                 Aktivitet për mbylljen e Vitit shkollor.

Këto aktivitete organizohen në mënyrë korrekte, me një pjesëmarrje të madhe nxënësish të moshave dhe klasave të ndryshme që përbëhet nga 8 solistë.

PROGRAMI I AKTIVITETEVE TË ZHVILLUARA

Aktiviteti i fillimit të vitit të ri shkollor me këngë dhe poezi për këtë ditë.

1.                 Në bashkëpunim me Qendrën Kulturore të fëmijëve organizuam “Ditën Ndërkombëtare të Fëmijëve”, organizuam “Ditën Ndërkombëtare të Gjuhëve të Huaja” me këngë, poezi e dialogë në gjuhë të ndryshme si anglisht, fërngjisht e italisht.

2.                 Konkursi i “Këngës Popullore Përmetare” ka si qëllim të ruajë vlerat, të mësojë, transmetojë traditën e këndimit të këngës popullore përmetare, duke i shoqëruar edhe me grupin e valleve. Pavarësisht vështirësisë ia arritëm qëllimit duke dëgjuar performancë të plotë të moshave dhe klasave të ndryshme.

U ndanë katër çmime:

a. Çmimi i parë u mor nga nxënësja e klasës së VII b, Rexhina Kalemi.

b.  Çmimi i dytë: Kristian Dhimitri, Vb

c. Çmimi i tretë: Amri Muço, klasa e IVb

d. Çmim inkurajues: Grupi i nxënësve të klasës së IIIB

3.                 Montazhi për festat e Nëntorit trasmetoi atdhedashurinë në interpretimin e këngëve patriotike, partizane të shoqëruara me poezi e kërcime aerobike nga klasat e IX.

4.                 Aktivitetet festive për Krishtlindjet dhe Vitin e Ri, me pjesëmarrjen më të madhe të nxënësve. Morën pjesë 6o nxënës të klasave të ndryshme. Në këtë aktivitet u pasqyruan këngë, kërcime, fabula të interpretuara në mënyrë skenike; poezi me tematikë të përshtatur dhe pjesë humoristike.

Këto veprimtari zhvillojnë shpirtin artistik, i mbushin zemrat e fëmijëve me gëzim. Ato edukojnë në formimin kulturor dhe artistik.

Skicim

Roli i bibliotekës së shkollës në procesin mësimor dhe edukativ

Nerënxa Elezi, përgjegjëse e Bibliotekës së shkollës 9 vjeçare “Nonda Bulka”

Është e tepërt tashmë të thuhet se libri është një burim i rëndësishëm e i pazëvendësueshëm informacioni duke kultivuar e ruajtur vlera e ide, që kanë udhëhequr përparimin njerëzor.

Por, në kushtete sotme, për shkak të alternativave burimore, të informacionit, që lindën, si pasojë e përparimit shkencor, në dukje të pare, duket se është zbehur rëndësia e librit. Ky tashmë është një problem botëror. Sot njerëzit shfrytëzojnë edhe burime të tjera  alternative për të marrë informacion.

Shfrytëzimi i librit, si burim informacioni, edukon te njeriu shprehi,  që s’mund t’i edukojnë burime të tjera të medias elektronike. Këto shprehi i fiton lexuesi duke lexuar informacion të shumtë, duke përzgjedhur atë, që nevojitet.

Në kushtet e shkollës 9 vjeçare, biblioteka  e shkollës aftëson te nxënësi shprehitë e të lexuarit, të të kuptuarit të materialit që lexon. Në personazhet, që shfaqen në faqet e librit nxënësit shohin brenda tyre vetveten, imitojnë shembujt e kërkojnë t’u ngjajnë atyre. Pasurojnë fjalorin me fjalën e bukur shqipe, aftësohen në komunikim, njohin kultura e vende të ndryshme. Biblioteka e shkollës ndihmon gjithashtu në realizimin e një pjese të programit mësimor.

Nisur nga këto vlera, lind pyetja: Sa e si i plotësojnë këto nevoja bibliotekat e shkollave?

Shpesh janë të fryra me libra të papërshtatshme për moshën dhe kohën. Nuk ka materiale të bollshme për të realizuar procesin mësimor edukativ.

Sugjerojmë që të ketë një bashkëveprim më të frytshmë midis MSHA, ZA dhe shkollave me shtëpitë botuese për një funksionim sa më racional të bibliotekave të shkollave.

Vetëm kështu biblioteka  e shkollës bëhet vatër vlerash për krijimin e vlerave të reja te lexuesit.

Departamentet  lëndore në veprim

Kristaq Misho

Përgjegjës i departamentit

Që prej disa vjetësh po praktikohet edhe në shkollën tonë një organizim lëndor- departamentet lëndore. Në traditën e arsimit tonë kanë qenë komisionet lëndore. Ndryshimet ndërmjet këtyre dy organizmave nuk është vetëm në  emërtim, por te konceptimi i ri, që është risi në arsyetimin shkollor.

Departamenti ynë, i shkencave natyrore, funksionon mbi bazën e lëndëve: matematikë, fizikë, biologji dhe kimi. Në të bëjnë pjesë gjashtë mësues, të cilët japin mësim këto lëndë në arsimin e mesëm dhe të ulët. Tre mësues janë  me mbi 30 vjet punë të drejtpërdrejt në arsim, një me 20 vjet dhe dy mësuese të reja, me 2-3 vjet pune.

Puna për vitin shkollor 2008-2009 për departamentin tonë realisht ka filluar pa përfunduar viti shkollor në vijim. Për këtë qëllim u shqyrtuan të gjitha tekstet alternative, të ciat ishin në dispozicion të mësuesve, u organizuan takime, konsulta, ballafaqime dobiprurëse. U mor takim edhe me ndonjë autor teksti si me z. Myzemil Osmani, autor i teksteve alternativë Matematikë VI,VII,VIII.

Para fillimit të vitit shkollor nga ana e mësuesve u bënë sugjerime për problemet, që do të trajtoheshin gjatë vitit në kualifikimin e brendshëm, sepse janë këta mësues, që e dinë se ku pikon çatia. Në bazë të këtyre mendimeve u hartua dhe u miratua nga mësuesit dhe më pas nga drejtoria e shkollës plani i departamentit të shkencave natyrore. Megjithatë, këtë plan nuk e kemi parë si statik, pra ajo që është planifikuar në fillim të vitit të mos jetë  i pandryshueshëm gjatë vitit. Kështu janë organizuar ndër të tjera edhe diskutime për materiale të botuar në shtypin pedagogjik, si ai mbi “Objektivat minimale të domosdoshme të të nxënit”, botuar në gazetën”Mësuesi”. Mësuesit  e departamentit tonë me dejtorin e saj Edmont Lulja për ndërtimin e teksteve, në seminaret e organizuar nga ZA Përmet për zbatimin e programeve të reja në lëndët Matematikë 5 dhe 9, fizikë 9, kimi 9 dhe biologji 9. Mësuesit përfunduan në kohë plan – kalendarin, duke u përqëndruar në shpërndarjen e orëve të lira konform udhëzimit N.38 datë 11.10.2007 të Ministrisë së Arsimit.

Me vlerë ishte organizmi i një ore të hapur nga mësuesi Niko Raca, me synimin për përdorimin e formave të ndryshme në vlerësimin e nxënësve.

Mësuesit e departamentit tonë janë të interesuar për të rejat në profesionin e tyre. Kjo duket në librat e ndryshëm artistikë dhe shkencorë që lexojnë, por edhe nga numri i lartë i pajtimeve në gazetën “Mësuesi”: pesë mësues, pra 83% e numrit të përgjithshëm të mësuesve.

Aktualisht, para komisionit tonë, por edhe komisioneve të tjera lëndore, që janë në shkollën tonë qëndrojnë si shqetësim mësimet e integruara, të mësuarit me module dhe projekte.

Informatika, një hap cilësor në mbarëvajtjen e procesit mësimor

Natasha Karafili, mësuese

Kompjuteri është e ardhmja. Kush e kupton është i fituar. Çdo humbje kohe është në disfavor të tij. E drejta për t’u informuar nuk i mohohet askujt dhe një formë e informimit është dhe mësimi i kompjuterit në shkollë si lëndë e veçantë, që nxënësi të jetë i aftë që t’i përdorë këto njohuri që merr për kompjuterin që në moshë të vogël. Sot brezi i ri në epokën e re të elektronikës së sofistikuar, prandaj mund të them se jemi pak me vonesë në këtë drejtim. Por më mirë vonë se kurrë. Komjuteri po bëhet gjithnjë e më i afërt me përdoruesin dhe një mjet mjaft komod për komunikim dhe informim. Me shtrirjen e gjerë të rrjetit kompjuterik është rritur dhe interesi i moshave të reja për ta mësuar dhe përdorur atë sa më shpejt e më mirë. Dhe fëmijët janë të prirur nga vetë natyra që ta mësojnë e ta përdorin këtë mrekulli të shekullit që do të jetë mjeti parësor i shekullit të ri në të cilin kemi hyrë. Ata janë e ardhmja dhe është detyra e shkollës që ta përgatisin këtë brez për të përballuar sfidat e kohës dhe kërkesat që shtron sot shkenca e shoqëria. Jetojmë në shekullin e elektronikës, e cila ka nxjerrë të domosdoshme mësimin e këtij mjeti sa praktik, po aq dhe të komplikuar.

Kompjuteri ka hyrë si një mjet i domosdoshëm pune e po sulmon me ngulm shtëpitë e shqiptarëve.

Fuqia e kësaj lënde në ciklin  e lartë të 9 vjeçares është mëse i domosdoshëm, sepse është me cikël të mbyllur dhe ka si qëllim që të përgatisë nxënësin të aftë, ta përdorë dhe ta shfrytëzojë kompjuterin, për nevojat jetësore dhe t’i japë  mundësinë që të vazhdojë të punojë në mënyrë të pavarur me mbarimin e 9 vjeçares. Programi i hartuar synon që nxënësi të familjarizohet me kompjuterin, të fitojë shprehitë e nevojshme në përdorimin e tij për interesa të ndryshme. Gjatë zbatimit të programit në orët mësimore dhe praktikat e planifikuara nxënësi fiton një kulturë pune dhe aftësohet në programet e ndryshme sipas shkallës së vështirësisë që ia lejon mosha.

I jep mundësi nxënësit të përdorë internetin, postën elektronike, këtë superstradë të informacionit.

U krijon mundësi të gjejnë informacione të ndryshme për shkollën, sportin, muzikën.

E këtë mundësi që ia jep mësimi i kësaj lënde që në bangat e shkollës e përgatit nxënësin të mbledhë informacion mbi jetën dhe gjithësinë, zgjon interesat e tij për fusha të ndryshme të jetës dhe e shkathtëson atë për t’u përshtatur në kushte e rrethana të ndryshme që do të has gjatë punës dhe jetës së tij. Por nxënësi kalon edhe pjesë të  të kohës së lirë, krijon shprehi e shkathtësi në punë të ndryshme si dhe përqëndrim të vëmendjes në lojëra të ndryshme.

Nxënësi përfiton nga ky përparim. Ai e përdor në kohë të lirë, luan, bashkëbisedon, kërkon e kënaq shijet e tij e zgjeron horizontin e dijeve.

Ky interes i nxënësve paraqitet dukshëm në lëndë e orë të ndryshme saqë vetëm me një orientim të vogël ata janë të gatshëm që për orë të veçanta mësimi të grumbullojnë aq shumë material saqë nuk arrijnë t’ua plotësojmë të gjithëve për t’i prezantuar. Kjo ndikon pozitivisht në interesat e tij për të zgjeruar njohuritë, por edhe  për të eksploruar në këtë mjet kaq të fuqishëm komunikimi e informacioni. Por një përdorim të gjerë ka gjetur ky mjet dhe në lëndë të ndryshme si gjeografi e histori, ku tema të veçanta janë zhvilluar me materiale të siguruara nga nxënsit dhe nga Enciklopedia botërore (Encarta), e cila është shoqëruar gjatë shpjegimit të lëndës së re,  gjë e cila ka ngjallur interes dhe në grupe nxënësish, të cilët nuk kanë ndonjë përparim të dukshëm  në mësime.

Futja  e kësaj lënde për herë të parë në ciklin 9 vjeçar ka dhe vështirësitë e saj në shumë drejtime:

Në radhë të pare, nxënësi duhej të ndërgjegjësohej që kjo është një lëndë mësimore si të gjithë lëndët e tjera  që do të zhvillohet e do të procedohet si në  çdo  lëndë dhe se do të kishte vlerësim me notë nëpërmjet testimeve, që përmban programi si dhe të praktikës që do të kryhej;

 së dyti, është dhe vështirësia e mungesës së kompjuterve për çdo nxënës dhe se ora e mësimit është për të marrë njohuritë, që ka programi dhe jo për të luajtur; vështirësi krijohet edhe te  mungesa e teksteve mësimore, si dhe programi i diferencuar, që duhet të zhvillohet në klasat eVIII dhe IX për të arritur objektivat e programit sipas klasave.

Por, nuk ka gjë që nuk arrihet, them se çdo gjë po shkon mirë dhe kjo, falë punës së përbashkët dhe mirëkuptimit që krijojnë nxënësit gjatë orës së mësimit. Vlera që ka futja e kësaj lënde në ciklin e lartë të 9 vjeçares janë të padiskutueshme, sepse nëpërmjet kësaj lënde i jepet çelësi për të hapur porta të tjera në rrugën e jetës.

Veprimtaritë sportive ndikimi i tyre në procesin mësimor

Thomaida Nebiaj

Pëllumb Elezi

Mësues të edukimit fizik

Mendja  e shëndoshë në trup të shëndoshë. Kalitja fizike ka qenë dhe është pjesë e pandarë e veprimtarisë së njeriut, të përpjekjeve të tij për të jetuar e për të siguruar të mirat materiale për të përballuar me sukses vështirësitë dhe problemet, që ka jeta.

Edukimi fizik dhe sporti luajnë rol të caktuar në zhvillimin fizik dhe psikik të fëmijëve në etapa të caktuara të zhvillimit të tyre. Kjo përgatitje fizike në shkollë jepet nëpërmjet veprimtarive jashtë shkollore siç janë veprimtaritë masive si: krose, ekskursione, not si dhe sportet bazë: futboll, basketboll, volejboll, shah, hendboll e tjerë. Shumëllojshmëria dhe larmia e këtyre veprimtarive të shtrira gjatë gjithë vitit shkollor plotësojnë edukimin e përgjithshëm fizik, nxitjen dhe zhvillimin e talenteve që kanë fëmijë të veçantë si dhe formimin e personalitetit të tyre si qytetarë të denjë për të ardhmen.

Shkolla jonë, në këto veprimtari, ka një përvojë të mirë, ku ne si mësues të edukimit fizik me këta nxënës ne ballafaqohemi në qytet e në rreth denjësisht si në futboll, basketboll, volejboll, hendboll, shah, atletikë e krose ballkanike, ku, në përfundim të tyre, ne jemi vlerësuar me kupa dhe fletë nderi.

Në shkollën tonë dallohen klasat: IXB, VIIIA, VIIC, VIB si dhe nxënsit: F. Qamo, F. Sakollari, Xh. Zaimi, A. Kruti si dhe nxënëset: N. Nebiaj, L. Gaqe, M. Meçani, K.Naçollari e tjerë.

Për të pasur një nivel edhe më të mirë në këto veprimtari kërkohet një infrastrukturë bashkëkohore, e cila në shkollën tonë lë shumë për të dëshiruar.

Shpresojmë se ky problem do të gjejë zgjidhje për të lehtësuar punën tonë e për të kënaqur e zbavitur fëmijët.

Tentativa jonë:

Filloi nxitja dhe kërkimi i i talenteve

Talentet që rriten në lulet e pranverës

nga Anila Kruti

Duke shfletura mes fletoreve të nxënësve, sigurisht, që më bëjnë përshtypje shumë krijime të shkruara nga vetë ata. Vjersha të bukura, ese, përshkrime që lënë mbresa, që të mbushin me emocion. Ashtu me atë vrullin e ëmbël e dëshirën, që kanë për të shkruar, të çojnë me vjershat e tyre në çdo skaj të Shqipërisë sonë të dashur, në burimet e ëmbla të  Naimit e deri  te flamuri i kuq që i thurin vargje aq të bukura. E ku s’të çojnë poezitë e tyre?! Në një botë të bukur e plot fantazi, në një botë plot paqe e qetësi. Në gurgullima të ëmbla fjalësh.

Ja si shkruan një nxënëse e klasës së VII b, Sanie Tice:

Larg atdheut jam mërguar, mendja për ty Shqipëri, s’ka pushuar, s’ka ndaluar.

Frymëzim i ëmbël! jetë e fjalë që i shkruajnë në mënyrë të thjeshtë dhe të bukur. Herë pas herë nxënësit më gjejnë në korridor të shkollës dhe ashtu të druajtur më zgjasin një letër e më thonë: “Mësuese, shikojeni pak këtë poezinë!” Unë e marr, buzëqesh dhe ata ikin përmes korridorit. Më pas nis lexoj ndonjëherë dhe me zë. Brenda vargjeve bota e bukur e krijimit, e cila pasqyrohet me figura të bukura letrare, me metafora dhe epitete të zgjedhura. Ka shumë nxënës, të cilët kanë nisur të shkruajnë qysh herët dhe  që tani poezia është bërë pjesë e shpirtit artistik të tyre. Këta  nxënës janë talente që, në një të ardhme, do të ecin në gjurmët e poetëve dhe shkrimtarëve të mëdhenj. Këtu do të përmendja poezitë e bukura të Kristina Gracit, nxënëse në klasën e IXb, e cila është fituese e çmimit të parë të konkursit “Letrarët e rinj”, që u zhvillua nga Qendra Kulturore e Fëmijëve, me poezinë “Ritmi më ndjek”.

I ndjek, por shpejt vrapojnë me ritmin e kohës, jetën do të vazhdosh…

Po kështu ka dhe nxënës të tjerë në klasën e VIb  Enea Lipe, Rudolf Malko, JudinaZoto, Maria Karai, Erisa Mukollari, Eri Guçe. Nuk do të lë pa përmendur edhe punët e bukura të eseve, punët me shkrim të nxënësve: Aurora Xhani, Maria Muço, Kristina Ibrahimi, Olesia Ibrahimi, Nazerta Ibrahimi, Desara Proko e tjerë.

Nxënësit sjellin para nesh botën e bukur të poezive, fantazinë e tyre, dëshirën për të shkruar vargje të bukura. Poezia është kënga  e shpirtit dhe ata rriten së bashku me të. Poezia rritet brenda tyre si lulet e pranverës dhe bëhen talente, që rrinë si kurorë e bukur e shkollës sonë.

Nëna

Nga Sanie Tice, klasa VII B

Sa e dashur je për mua ti, o nënë,

fjali për ta përshkruar s’ka,

Kjo dashuri prej Zotit është dhënë

 E, mjerë ai që këtë dashuri s’e ka.

Je porsi dielli i mëngjesit

që vesën than çdo ditë,

prandaj s’kanë lot sytë e mi

vetëm dritë.

Je ëmbël, nëna ime,

e këndshme si mëngjesi,

kur rrezet e diellit ndrijnë

e drita fytyrën time feksi.

Më vjen keq për sytë e trishtuar

 që dashurinë e nënës s’e kanë,

 prandaj me këtë poezi,

 dua t’ju vij më pranë.

Lypësi i vogël

nga Nazerta Selam,i  klasa e VIIIc

Dola nga shtëpia

rrugës për të shkuar,

m’u shfaq para syve

një ëngjëll i dëshpëruar.

Ishte fëmijë i vogël

që jeta  e kishte munduar,

 me dhimbje e varfëri

 ai kishte jetuar.

Ai ëngjëll i vogël

rri atje në rrugë,

me shpresën e madhe

që ta ndihmojë dikush.

 O njerëz të pasur,

lypësat i ndihmoni

me shpresë dhe lumturi,

zemrat t’ua gëzoni.

Liri

Nga ERI GUÇE, klasa e VIIIc

Liri…

Fjalë  e bukur duket,

por e hidhur bëhet,

kur njerëzit e ligj

të brengosin zemrën..

Dua  që, si zogu,

unë të jem e lirë

dhe nga zemra ime

t’u jap mirësinë.

Ndaj po t ë drejtohem

ty, o njeri,

fale dhe mbroje

fjalën : LIRI!

I shtrënjti atdhe

Nga DESARTA PROKO

Se bijtë e tu janë në emigrim

 për ta ti, atdhe, je thesar pa çmim.

Kur larg teje qëndrojnë,

dashurinë për ty kurrë s’e harrojnë.

Ti, atdhe i dashur, të mbush me gëzim,

Flamurin kuq e zi, unë e kam në shpirt.

Prandaj të drejtohem ty, i dashur atdhe,

krenaria jonë je për të gjithë ne!

KRISTINA GRAÇI

MISTER

Ara vargjesh misterioze

t’i zbuloj çfarë thonë,

jam kurioze,

dua të di

si shpjegohen

para madhështisë

rri mendohem.

Lutem, lutem,

përgjërohem

gjithë kohën rri

dhe mendohem,

por çfarë thonë,

jo dot nuk e gjej,

si ta zgjidh këtë mister.

VJOSA

nga ELENI MIHALI

O ujë i argjendtë i Vjosës,

sa shumë krenohem me ty.

 U them njerëzve nga gjithë bota:

 “Askund s’do të gjeni të dytë!”

Rrjedh i qetë e ëmbël gurgullon

Përherë diçka i flet ti qytetit tonë.

Në verë ti mbushesh me fëmijë

që në vale të tua lodrojnë

dhe qytetit i ngjall krenari,

kur vizitorët evizitojnë.

Jemi të vegjël

Dea Jaçe, klasa e IV a

Ne fëmijët e vegjël

shpesh nëpër ëndërrime,

 shohim udhë ëndrrash,

 është udha e jetës sime.

Jemi të vegjël,

pra le të ëndërrojmë,

të luajmë, të qeshim

edhe të këndojmë.

Jemi të vegjël,

ky rast s’kthehet më,

shfrytëzoheni pra,

shfrytëzoheni atë.

Kryeredaktor: Ganimete Vaka

Z/Kryeredaktore: Anila Kruti

Redaktore:Nerënxa Elezi

Informacion:Natasha Karafili

Këshilli botues: Paskal Çoni(Kryetar i  Këshillit botues,)

Adresa: Shkolla 9 vjeçare “Nonda Bulka” Përmet